[giaban][/giaban]
[giagoc][/giagoc]
[tomtat]
[/tomtat]
[kythuat]
Có một vị Quốc vương, tình cờ nghe được một người lang thang rao bán "có một bài học đáng giá nghìn vàng", ai bỏ ra một ngàn lượng vàng thì ông ta mới bán đạo lý này...
Có những người nghe như vậy thì tò mò, cũng có những người chê bai; ai hỏi ông cũng không nói gì, chỉ khi nào trả một ngàn lượng vàng thì ông mới kể cho nghe, nhiều người bảo ông này bị điên vì họ nghĩ rằng chẳng có đạo lý nào đáng giá đến như vậy.
Nhưng ông cứ đi rao từ ngày này qua ngày nọ, tháng này qua tháng kia và cũng đến tai vị vua. Nhà vua ngạc nhiên và cho thám tử theo dõi; và được tin báo là ông này giống như vị tiên chứ không phải người điên, vì ông này cốt cách phi thường, đời sống chuẩn mực, đàng hoàng, lời ăn tiếng nói không thừa chữ nào, chỗ ăn chỗ nghỉ rất tự tại nhưng có biểu hiện của một vị siêu phàm thoát tục...
Nhà vua rất ngạc nhiên và giả dạng thường dân đến gặp và hỏi bài học gì mà ông lại rao đến một nghìn lượng vàng ??? Ông già nói đây là bài học mà có thể làm cho người ta thoát khỏi những đau khổ của cuộc đời, vượt qua khỏi những lầm lỗi và có thể đạt tới thánh vị...
Nhà vua bỏ về nhưng cứ ray rứt bởi câu chuyện của ông già nên nhà vua quyết định lấy một nghìn lượng vàng để trả cho ông già; nhà vua cho mời ông già vào hoàng cung và nhận là người lúc trước đã hỏi ông già về bí mật đáng già ngàn vàng và hôm nay chấp nhận hoặc bị lừa mất một nghìn lượng vàng hoặc thật sự nhà vua sẽ được học một bài học có giá trị. Nhà vua kêu lính chất đủ một ngàn lượng vàng trước mặt ông già, sau đó ông già đưa ra một tờ giấy chỉ ghi dòng chữ "phàm làm việc gì, trước phải nghĩ đến hậu quả của nó". Nhà vua nghĩ mình đã bị lừa, nhưng lời vua nói ra thì như đinh đóng cột không thể rút lại không thể lấy lại vàng, còn ông già cứ lặng lẽ chất vàng vào túi rồi bước ra về.
Sau đó nhà vua cứ bị ám ảnh bởi câu nói "phàm làm việc gì phải suy nghĩ đến hậu quả" và một ngàn lượng vàng mà mình đã bỏ ra để mua, nếu như nhà vua mua câu nói này chỉ với một lượng vàng thì nhà vua sẽ quên rất nhanh, nhưng vì phải mua đến một nghìn lượng vàng nên nhà vua vừa tức, vừa tiếc và câu nói đó đã nhập tâm nhà vua; và mỗi khi nhà vua làm việc gì đều suy nghĩ đến câu nói đó.
Câu ấy giản dị đến nỗi phần đông cận thần của vua đều bĩu miệng trề môi cho giá một ngàn lạng vàng là quá đáng. Nhưng sau khi nghĩ kỹ, vua nhận thấy lời ấy rất hay và truyền khắc câu ấy trên các tấm cửa cung điện và các vật dụng của vua, để hàng ngày nhớ mãi không quên. Nhờ câu ấy mà vua xóa bỏ được nhiều điều tệ hại, phát huy được nhiều điều hay, làm cho nước nhà mỗi ngày mỗi thêm thịnh vượng.
Lúc ấy có những hoàng thân muốn ngấm nghé ngôi báu nên âm mưu làm phản, họ thông đồng với quan ngự y để đầu độc nhân khi vua đau ốm.
Rồi một hôm long thể bất an, vua đòi quan ngự y đến làm thuốc, quan ngự y chế thuốc độc rót vào chén ngự để dâng vua. Nhưng may thay, trong lúc rót thuốc, quan ngự y thấy nơi chén có câu: “Phàm làm việc gì, trước phải nghĩ đến hậu quả của nó”. Quan ngự y giật mình, nghĩ đến hậu quả, thấy sự phản nghịch chẳng những làm cho mình phải bị tru di tam tộc mà còn gây biết bao tai họa cho dân, cho nước. Quan ngự y tỉnh ngộ, liền đem tất cả việc đầu độc tâu cho vua rõ.
Nhờ sự thú nhận mà cả bọn gian thần đều bị trừng trị và ngai vàng càng thêm bền vững.
(Theo Truyện cổ Phật giáo)
BÀI HỌC ĐẠO LÝ:
Vị quan ngự y trong câu chuyện trên nhờ một câu đáng giá nghìn vàng khắc trên chén: “Phàm làm việc gì, trước phải nghĩ đến hậu quả của nó” mà tỉnh ngộ. Bài học chỉ có một câu thôi nhưng đã cứu được quan ngự y suýt nữa phạm một trọng tội và đất nước cùng nhân dân thoát khỏi đao binh.
Chúng ta từ nhỏ đã được dạy dỗ nhiều bài học đối nhân xử thế, nguyên nhân thế nào, hậu quả ra sao đều nói vanh vách, đọc thuộc làu làu. Tuy nhiên, không ít người bị mê muội bởi cái bẫy ngũ dục của cuộc đời quyến rũ làm cho họ quên nghĩ đến hậu quả của việc mình đang làm, cứ như đi trong mộng du, vì tìm thú vui trong chốc lát mà đôi khi dám liều lĩnh với cả mạng sống của mình.
Có người biết hút thuốc, dùng ma túy, uống rượu là có hại nhưng vẫn cứ lao vào. Có người biết phá rừng là hủy hoại môi trường, nguyên nhân gây lên lũ lụt hàng năm làm tổn thất về người và của cho nhiều gia đình, biết vậy nhưng vẫn cứ vi phạm. Có người biết trồng trọt và chế biến món ăn thức uống không an toàn vệ sinh thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, nhưng vì lợi nhuận họ vẫn cứ làm. Có người biết phóng nhanh vượt ẩu sẽ gây ra tai nạn, có nguy cơ mất mạng nhưng vẫn coi thường, bất chấp hậu quả v.v…
Luật nhân quả rõ ràng như vậy đó, gieo nhân nào thì gặp quả ấy. Người xưa dạy: “Trước khi nói phải uốn lưỡi bảy lần”. Một câu nói trước khi phát ra cũng phải suy nghĩ kỹ càng, huống chi một việc làm, chúng ta cần phải cân nhắc, suy xét chín chắn trước khi bắt tay vào thực hiện.
Có ai dám chắc rằng trong một ngày mình không có vài giây phút mê lầm, nên câu nói đáng giá nghìn vàng ở trên là một tiếng chuông đánh thức sự mê muội tốt nhất. Thiết nghĩ cũng cần viết câu này treo ở trong nhà, đặt trên bàn làm việc và hay nhất là niệm liên tục trong tâm như trì kinh nhật tụng để nhắc nhở chúng ta hàng ngày ý thức về hậu quả.
Không ai ban thưởng hay trừng phạt chúng ta ngoài hành nghiệp của chính mình. Vì vậy, hãy gieo nhân lành để gặt quả tốt trong hiện tại và mai sau.
[/kythuat]
